ساخت تراموا در تهران/ امکان تولید اتوبوس در شرکت واگن‌سازی

 سبا 724 ، شرکت واگن سازی تهران با هدف تعمیرات و نگهداری ناوگان مترو تهران و تولید ناوگان جدید در سال 1382تاسیس شد. در این مدت بیش از 19 سال که از فعالیت این شرکت می گذرد، تمام ناوگان مترو تهران که بالغ بر 1500 دستگاه واگن می شود، با همکاری شرکت واگن سازی تهران و شریک تکنولوژی خودش یعنی شرکت سی آر سی چین ساخته و تحویل ناوگان مترو تهران شده است.

علاوه بر ناوگان مترو تهران این شرکت  تا 160 دستگاه واگن که در خطوط مترو مشهد درحال بهره برداری است را با همکاری شرکت سی آر سی چین طراحی، ساخته و تحویل دهد. شرکت واگن سازی تهران علاوه بر تامین ناوگان جدید، متولی تعمیرات و نگهداری کل ناوگان مترو تهران است و رده‌های مختلف تعمیراتی، از تعمیرات سبک گرفته تا تعمیرات اساسی ناوگان موجود است و تامین قطعات یدکی نیز توسط شرکت واگن‌سازی تهران انجام می‌شود.

شرکت واگن سازی تهران امکانات و توانایی های وسیع و قابل توجهی دارد، اما متاسفانه از بدو تاسیس تا به امروز از ظرفیت های آن به طور کامل استفاده و بهره برداری نشده است. اگر منابع مالی مورد نیاز تامین شود، شرکت واگن سازی تهران بدون طرح توسعه این توانایی را دارد که سالانه بیش از ۳۰۰ دستگاه واگن مترو را تولید کرده و تحویل مشتری دهد. چنانچه تقاضایی بیشتر از این هم وجود داشته باشد با طرح توسعه‌ای که پیش‌بینی شده است، امکان افزایش این ظرفیت تا ۵۰۰ دستگاه در سال نیز وجود دارد. شهرداری تهران در این دوره مدیریت شهری به دنبال داخلی سازی و استفاده از ظرفیت شرکت واگن سازی است.

در خصوص اخرین اقدامات انجام شده در شرکت واگن سازی با  مرتضی مقدمی ؛ مدیرعامل شرکت واگن سازی تهران به گفت و گو نشستیم.

چند درصد از واگن ها با استفاده از ظرفیت داخلی ساخته می شود؟ ساخت قطار ملی به کجا رسید؟
برای اولین بار قطار ملی ساختیم/ساخت 1500 واگن با همکاری شریک چینی

۱۵۰۰ دستگاه واگنی که به مترو تهران عرضه شده است عمدتا با همکاری شریک تکنولوژی این شرکت تامین شده است. با این که بخشی از این ناوگان از کشور چین وارد شده، اما عمدتا توسط واگن سازی تهران به صورت سی کی دی و پی ال دی ساخته شده است. شرکت واگن سازی تهران بدون نیاز به یک واگن‌ساز خارجی با همکاری معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری و تعدادی از شرکت‌های دانش بنیان و همچنین دیگر شرکت‌های داخلی، برای اولین بار متولی ساخت ناوگان مترو ملی در داخل کشور باشد.

قرارداد ساخت 105 دستگاه واگن به کجا رسید؟

آغاز تولید انبوه قطار ملی بعد از تست های نهایی و اخذ مجوزها /قراردادی بین شرکت مترو تهران و شرکت واگن‌سازی تهران برای ساخت ۱۰۵ دستگاه واگن مترو بسته شد/ یک قطار ۸ واگنه هم طراحی و نمونه‌سازی شد

خوشبختانه در این طرح همکاری خوبی بین معاونت علمی و فناوری ریاست جمهوری، شرکت راه‌آهن شهری تهران و حومه  و شرکت واگن‌سازی تهران و دیگر زنجیره های تامین قطعات وجود داشت و این کار جمعی موفق شد تا اولین قطار ملی را طراحی و نمونه‌سازی کند که مراحل ساخت آن در حال انجام است و انشالله به محض پایان تست‌های مورد نیاز برای اخذ مجوز، بلافاصله تولید انبوه قطارملی آغاز خواهد شد. در همین راستا قراردادی بین شرکت مترو تهران و شرکت واگن‌سازی تهران برای ساخت ۱۰۵ دستگاه واگن مترو بسته شده است. همچنین یک قطار ۸ واگنه هم طراحی و نمونه‌سازی شده است که انشالله آن هم پس از به نتیجه رسیدن و نهایی شدن واردفاز تولید انبوه خواهد شد.

استفاده از ظرفیت شرکت های دانش بنیان برای تولید واگن/نمونه‌سازی قطعات مترو در داخل کشور

در این پروژه خوشبختانه اتفاق‌های خوبی در کشور افتاده است. بالا رفتن اعتماد به نفس کارشناسان این حوزه اولین اتفاق  خوب بود. تصمیم‌گیران و مدیران این حوزه با تکیه بر ظرفیت‌های داخلی و در قالب یک کار گروهی منسجم و توسل به شرکت‌های دانش‌بنیان داخلی و بی نیاز از شرکت‌های خارجی کار را پیش بردند و طراحی و یکپارچه سازی و تست قطار ملی توسط شرکت های ایرانی صورت گرفت و منجر به این شد که نمونه‌سازی قطعات مترو در داخل کشور انجام شود.

 در حوزه طراحی و ساخت ناوگان باید۸۵ درصد داخلی سازی اتفاق بیفتد/پروژه قطار ملی در واقعا ماده ۵۴ برنامه ششم توسعه را محقق کرد

از دیگر دستاوردهای خوبی که در این پروژه شاهد بودیم این است که یک جهش ملی در حوزه ساخت واگن مترو داخلی اتفاق افتاد. قبل از اینکه این پروژه شروع شود عمدتا سهم و میزان داخلی سازی واگن ها در خوش‌بینانه‌ترین حالت به  حدود ۴۰ درصد می‌رسید، اما بعد از این پروژه باتوجه به تکیه و استفاده از ظرفیت‌های شرکت های داخلی، در این پروژه بالغ بر ۸۵ درصد داخلی سازی اتفاق افتاده است. یعنی منطبق بر ماده ۵۴ برنامه ششم توسعه که تاکید کرده است در حوزه طراحی و ساخت ناوگان باید۸۵ درصد داخلی سازی اتفاق بیفتد. خوشبختانه این پروژه قطار ملی در واقعا ماده ۵۴ برنامه ششم توسعه  را محقق کرد.

ایا شما می توانید در شرکت واگن سازی تراموا هم تولید کنید؟ در این باره توضیح دهید.

می توانیم تراموا هم بسازیم/ در بحث حمل و نقل شهری کشور صرفا خودمان را محدود به مترو نمی کنیم

محور اصلی فعالیت‌های شرکت واگن سازی تهران تامین ناوگان ریلی درون شهری است که مترو یا تراموا وهمچنین تامین قطعه‌های سبک را شامل می شود. خوشبختانه ظرفیت تولید تمام اینها در این شرکت وجود دارد و اگر در این حوزه  تقاضای داخلی وجود داشته باشد این امکان را داریم تا با استفاده از ظرفیت‌های واگن‌سازی کشور به  آن پاسخ دهیم و شروع به تولید انبوه کنیم.  خوشبختانه اخیرا جهت‌گیری‌هایی نه تنها در تهران بلکه در سایر کلانشهرها درحال شکل گیری است تا در بحث حمل و نقل شهری کشور صرفا خودمان را محدود به مترو نکنیم و سایر حمل‌ونقل ریلی درون شهری که امکان بهره‌برداری از آنها با هزینه‌های کمتر وجود دارد از جمله تراموا نیز مورد توجه قرار گرفته است و امیدواریم که شرکت واگن‌سازی تهران با ظرفیت‌های سخت افزاری و نرم افزاری که در مجموعه خود دارد بتواند پاسخگوی بخشی از نیازها در این بخش  باشد.

اخباری مبنی بر تولید اتوبوس در شرکت واگن سازی شنیده شده است، ایا این امر شدنی است؟

در بحث تولید اتوبوس هم برای همکاری مشترک با شرکت‌های سازنده اتوبوس وارد مذاکره شده‌ایم/شهرداری تهران بزرگترین مصرف‌کننده در حوزه اتوبوس شهری است/ساخت اتوبوس در مدت زمان کمتر با قیمت مناسب تر

غیر از محور اصلی فعالیت ها، شرکت واگن سازی تهران ظرفیت‌های خوبی برای تولید محصولات سنگین فلزی  دارد که این ظرفیت می‌تواند در اختیار شهرداری تهران و سایر شهرها قرار بگیرد. درمجموع هرکجا که مدیریت شهری به سازه های فلزی سنگین نیاز داشته باشد، شرکت واگن سازی تهران می تواند مسئولیت تولید آن را قبول کند. علاوه بر این در بحث تولید اتوبوس هم برای همکاری مشترک با شرکت‌های سازنده اتوبوس وارد مذاکره شده‌ایم و این ظرفیت و قابلیت در شرکت واگن سازی تهران وجود دارد.  با توجه به اینکه شهرداری تهران بزرگترین مصرف‌کننده در حوزه اتوبوس شهری است و تقاضای زیادی در این حوزه  وجود دارد، می توان طی یک همکاری مشترک، ظرفیت‌های مجموعه شرکت واگن سازی تهران و شرکت‌های سازنده اتوبوس در کنار هم قرار بگیرد تا با یک هم‌افزایی بتوانیم در مدت زمان کمتر و با قیمت مناسب تر پاسخگوی نیازهای شهر تهران و دیگر شهر های کشور درحوزه تامین ناوگان اتوبوس‌رانی درون‌شهری‌باشیم.

چقدر می توانید در سال واگن تولید کنید؟

طی ۱۰ سال آینده بین ۶ تا ۸ هزار واگن مترو مورد نیاز کشور است

ما تقاضای انباشته قابل توجهی در حوزه ناوگان مترو و دیگر بخش های حمل‌ونقل ریلی کشور داریم. طی ۱۰ سال آینده بین ۶ تا ۸ هزار واگن مترو مورد نیاز کشور است و می‌توانم به جرات بگویم که این تعداد تقاضا در مقیاس جهانی هم قابل توجه بوده و تقاضای فوق‌العاده زیادی محسوب می شود. به همین دلیل شرکت‌های واگن‌سازی دنیا به همین راحتی از بازار ایران چشم ‌پوشی نمی کنند و بسیار امیدوارهستند تا اگر شرایط مساعد و فراهم باشد وارد بازار ایران شوند، اما امیدوار هستیم باتوجه به ظرفیت‌های بسیار‌ خوبی که در حوزه ساخت واگن  در داخل کشور وجود دارد، انشالله سیاست‌های کلان کشور به گونه‌ای اتخاذ شده و پیش برود که به این حجم از تقاضای قابل توجهی که درحوزه واگن و مترو وجود دارد، با استفاده از ظرفیت‌های موجود در داخل کشور از جمله واگن‌سازی تهران پاسخ داده شود. در این رابطه هم توقعات ما خیلی زیاد و خواسته هایمان عجیب غریب نیست. توقع‌مان این است که مدیران ارشد دولتی و شهری، به ظرفیت‌هایی که در کشور وجود دارد توجه داشته باشند و درتصمیم‌گیری‌ ها و برنامه ریزی های خودشان پتانسیل‌ عظیمی که در مجموعه شرکت واگن سازی تهران  وجود دارد را ببینند و لحاظ کنند. باتوجه به نحوه تامین مالی که می‌تواند اتفاق افتد، در واگن‌سازی تهران این انعطاف و توانایی وجود دارد که پاسخگوی نیازناوگان مورد نیاز در تهران و دیگر شهر های کشور باشد.

ساخت 630 دستگاه واگن به کجا رسید؟ آیا پیش پرداخت بالاخره از سوی دولت داده شد؟ همچنین بفرمایید شرکت واگن سازی در این زمینه چه خواهد کرد؟
در مورد قرارداد تامین ۶۳۰ دستگاه واگن از محل فاینانس خارجی ، این قرارداد مصوبه شورای اقتصاد در سال 1395 بود و دولت را مکلف کرد تا برای تامین تامین 2 هزار دستگاه واگن مترو  از طریق تامین مالی به صورت فاینانس خارجی اقدام کند. خوشبختانه با توجه به شریک تکنولوژی که شرکت واگن سازی تهران در کنار خودش دارد توانست برنده مناقصه تامین 630 دستگاه واگن با تامین مالی از طریق فاینانس خارجی با همکاری شریک چینی خود شود. مستحضر هستید که وقتی تامین مالی از طریق فاینانس خارجی باشد میزان ساخت داخل هم محدود می شود، اما خوشبختانه با تدابیر خوبی که در فرآیند برگزاری مناقصه اندیشیده شد و وزارت صنایع و سازمان گسترش متولی مدیریت طرح این موضوع بودند، علی رغم تامین مالی این پروژه که انشاالله در آینده نزدیک از طریق فاینانس خارجی اجرا خواهد شد، ساخت داخل نسبتا خوبی در این قرارداد دیده شده است.  در واقع این هم یک نوع کارکردن است که بر اساس آن اگر روش تامین مالی به صورت فاینانس خارجی باشد که ما را محدود می کند هم باز می توانیم از طریق همکاری با شریک خارجی خودمان راه حل قابل قبولی برای آن پیدا کنیم و در چهارچوب همان محدودیت به میزان قابل قبول از داخلی سازی داشته برسیم. اگرهم انشاالله منابع مالی مورد نیاز از داخل کشور تامین شود که بسیار زیاد به آن امیدوار هستیم، می توانیم پروژه ها را با میزان و سهم ساخت داخل بسیار بیشتر و بهتری انجام دهیم. در واقع این انعطاف در مجموعه شرکت واگن سازی تهران وجود دارد که با توجه به نوع تامین مالی، روش های مختلفی را برای تامین ناوگان پیشنهاد و ارائه کند. خوشبختانه در این دوره یک همسویی و هم گرایی خوبی بین مجموعه شهرداری تهران و دولت وجود دارد و همه مصمم هستند تا از صنعت ناوگان ریلی به بهترین شکل ممکن حمایت کنند. با پیگیری هایی که درحال انجام است و ما از نزدیک شاهد آن هستیم.

 630 دستگاه واگن در انتظار تامین و پرداخت 15 درصد سهم آورده دولت است

 انشاالله منابع مالی مورد نیاز تامین خواهد شد و می توانیم همان قرارداد سال 1395 مربوط به 630 دستگاه را که در انتظار تامین و پرداخت 15 درصد سهم آورده دولت است را جلو بریم. همچنین اگر دیگر منابع مالی داخلی تامین شود نیز می توانیم با استفاده از حداکثر ظرفیت های تولید داخلی پاسخگوی نیاز ناوگان مورد کشور باشیم. همان طور که عرض کردم 6  تا 8 هزار دستگاه واگن برای سال آینده مقدار قابل توجهی است. شاید پاسخگویی به  همه این نیازها از طریق منابع مالی داخلی امکان پذیر نباشد و لازم است تا به صورت ترکیبی به این موضوع نگاه شود. یعنی  بتوانیم بخشی از آن را با استفاده از فاینانس خارجی و بخش دیگری را با استفاده از منابع مالی داخلی تامین کنیم. خوشبختانه از هردو طریق شرکت واگن سازی تهران می تواند پاسخگوی نیاز ها باشد.

هم اکنون به صورت مستقیم حدود هزار نفر در مجموعه واگن سازی تهران مشغول فعال هستند که اگر پروژه هایی که شرکت در دست اقدام دارد هم فعال شود این میزان به 1500 تا 2 هزار نفر افزایش پیدا می کند. همچنین برای حدود 15 هزار نفر نیز به صورت غیر مستقیم فرصت اشتغال ایجاد خواهد شد./ فارس